Νίκος Γεωργόπουλος “Από την Αφαίρεση στην Αναπαράσταση “

Παρατηρώντας κανείς τη ζωγραφική του Νίκου Γεωργόπουλου, με τις ποικίλες εκφράσεις και τις διαφορετικές μεταξύ τους θεματικές ενότητες, τις οποίες ανέπτυξε στο σύντομο διάστημα της ζωής του, διερωτάται, δικαιολογημένα πιστεύω, ποιος να είναι άραγε ο κοινός τόπος που τις συνδέει, ποια η κοινή συνισταμένη που διατρέχει τις φαινομενικά ετερόκλητες αναζητήσεις, αν δεν είναι το καθαρά ζωγραφικό ενδιαφέρον. Το ενδιαφέρον εκείνο, που οφείλει να υπηρετεί η Τέχνη παράλληλα με τη θεματική νοηματοδότηση της.

Η καλλιτεχνική διαδρομή του Νίκου Γεωργόπουλου ακολούθησε αντίστροφη από τη συνηθισμένη πορεία, έχοντας ως αφετηρία της την αφαίρεση, και όχι την αναπαράσταση όπως συμβαίνει συνήθως. Στις αφαιρετικές του συνθέσεις ωστόσο, διατηρούνται οι δεσμοί με την πραγματικότητα καθώς πάντοτε υπονοούνται μορφές, επιφάνειες ή ίχνη φθαρμένων αντικειμένων. Οι συνθέσεις αυτές αποτελούν σπουδές πάνω στην υφή και στην υλικότητα των πραγμάτων, οπού πειραματίζεται με διαφορετικά υλικά επάνω στο χαρτί ώστε να πετύχει όσο το δυνατόν περισσότερο την αίσθηση της αφής. Την παραπάνω διαπίστωση την παρατηρεί κανείς στα έργα εκείνα που ενώ δίνουν την εντύπωση του ανεικονικού, ωστόσο, αν κοιταχτούν πιο προσεκτικά θα αρχίσουν να φανερώνουν ίχνη παλιών φθαρμένων τοίχων, με ορατά πάντοτε τα σημάδια του χρόνου και των καιρικών συνθηκών, ή ίσως κάποια παλιά ξύλινη πόρτα με την υφή του σάπιου ξύλου, ή ακόμα και την όψη του βυθού της θάλασσας όταν τον κοιτάζει κανείς από πάνω.

Μετά την πρώτη του περίοδο, της αφαίρεσης, διαπιστώνετε μία απρόσμενη στροφή της ζωγραφικής του, τόσο από θεματική όσο και από τεχνική άποψη, με την απεικόνιση τοπίων που χαρακτηρίζονται από νεοιμπρεσιονιστική διάθεση, και που διέπονται από μεγάλη ευαισθησία και λυρισμό. Τα έργα αυτά του Νίκου Γεωργόπουλου προσεγγίζουν την ομορφιά και την αλήθεια της φύσης μέσω του χρώματος και του φωτός. Και αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την αποτύπωση της εντύπωσης των πραγμάτων και όχι της λεπτομερούς τους περιγραφής. Διατηρούν όλη εκείνη τη φρεσκάδα μίας φευγαλέας ματιάς στη φύση και της ζωγραφικής * en plein air. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι τα έργα αυτής της περιόδου διατηρούν μια συγγένεια με τα έργα του Έλληνα ζωγράφου, Σπύρου Παπαλουκά, τον οποίο και θαύμαζε.

Τη σειρά των τοπίων ακολουθεί ένας κύκλος έργων μικρών διαστάσεων, με μικτή τεχνική, που αποτυπώνουν θαλασσινά μοτίβα και άλλα στοιχεία της φύσης με ανάγλυφη υφή (ψάρια, μέλισσες κλπ.), τα οποία δίνουν την εντύπωση απολιθωμάτων. Έργα, που παρά τη λεπτομερή τους απεικόνιση, καταλήγουν να είναι αφαιρετικά.

Επανέρχεται στην εικόνα με μία μακρά σειρά μηχανικών εφευρέσεων, που έχουν αποδοθεί με πολύ ρεαλιστικό τρόπο. Στη σειρά αυτή των ελαιογραφιών, ξεδιπλώνεται όλη η σχεδιαστική του ικανότητά, με τη λεπτομερή απεικόνιση μέχρι και των πιο μικρών στοιχείων που συγκροτούν μία μηχανή, όπως γρανάζια, βίδες, τροχοί, ελατήρια κ.λπ. Ποια να είναι άραγε η σκοπιμότητα των μηχανών αυτών; Μήπως είναι μία ένδειξη ανησυχίας για την τεχνολογική εξέλιξη των ημερών μας; Ή μήπως είναι ένας απόηχος του φουτουριστικού κινήματος των αρχών του 20ου αιώνα, στις μέρες μας; Στην πρώτη περίπτωση, ο καλλιτέχνης δεν δείχνει να εμφορείται από τέτοιου είδους σκοπιμότητες. Όσον αφορά τη δεύτερη, η ιστορία της τέχνης μας έχει διδάξει πως ο φουτουρισμός οραματιζόταν το μέλλον και τα τεχνολογικά επιτεύγματα, το θρίαμβο του ανθρώπου πάνω στη φύση, υμνώντας τη δύναμη και την ταχύτητα. Αντίθετα, οι μηχανικές εφευρέσεις του Γεωργόπουλου θαρρείς πως έχουν ταξιδέψει στο χρόνο, από τις απαρχές της βιομηχανικής εποχής στο σήμερα. Απομένει να σκεφτούμε πως η προσέγγισή του είναι καθαρά ρομαντική, βασισμένη σε αισθητικά κυρίως κριτήρια. Μοιάζει να αποτελεί ένα πρόσχημα θεματικό, όπως ακριβώς συμβαίνει με τη ζωγραφική μίας νεκρής φύσης, και έτσι τη δεχόμαστε.

Τα έργα αυτά έχουν μία λιτή γκάμα, εγκεφαλικών χρωμάτων και τόνων που προσιδιάζουν με τα υλικά από τα οποία απαρτίζεται μία μηχανή, υλικά όπως το σίδερο, το μέταλλο και το γυαλί. Ενώ παράλληλα εισάγει και την έννοια του συμβόλου, το οποίο καθιστά, σε κάποιο βαθμό, τις συνθέσεις του αυτές σουρεαλιστικές.

Ο ζωγραφικός του κύκλος εμπλουτίζεται και ολοκληρώνεται με μία σειρά απεικόνισης ψαριών, από ακρυλικά, ζωγραφισμένων με λεπτομέρεια και ζωντάνια. Το μοτίβο του ψαριού το συναντάμε στις περισσότερες φάσεις της ζωγραφικής του, είτε ως απλή αναπαράσταση, είτε ως αφηρημένο αποτύπωμα, είτε ακόμη, ως σουρεαλιστικό σύμβολο στις μηχανικές του εφευρέσεις.

Η έκθεση αυτή, της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων, αποσκοπεί στο να τιμήσει τη μνήμη του σεμνού αυτού καλλιτέχνη, ο οποίος επέλεξε να ζήσει και να δημιουργήσει στην πόλη μας. Το σύνολο του έργου του, μας αφήνει να αναρωτιόμαστε για το ποια θα ήταν άραγε η μετέπειτα εξέλιξή του, αν δεν τον προλάβαινε ο πρόωρος θάνατος.

* plein -air – ανοιχτός χώρος. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τους Ιμπρεσιονιστές για να περιγράψει τη μέθοδο απεικόνισης του τοπίου εκ του φυσικού. Μία μέθοδος που έρχεται σε αντιπαράθεση με την επικρατούσα ως τότε τάση της επιτηδευμένης ΄τέχνης του ατελιέ΄

 

---

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Νίκος Γεωργόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Από το 1975 μέχρι το 1980 σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλο αρχικά το Γιώργο Μαυροΐδη και στη συνέχεια τον Παναγιώτη Τέτση, από το εργαστήριο του οποίου διακρίθηκε με έπαινο και υποτροφία. Παράλληλα, παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής στο εργαστήριο του Θύμιου Πανουργιά. Από το 1982, παντρεμένος ήδη με τη Χανιώτισσα ζωγράφο Παγώνα Ξενάκη, με την οποία συνδέθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, εγκαθίσταται μόνιμα στην πόλη των Χανίων. Εκεί, παράλληλα με την ζωγραφική του, δίδαξε και ως καθηγητής καλλιτεχνικών στη μέση εκπαίδευση. Πέθανε στα Χανιά, το 2003, σε ηλικία μόλις 49 ετών. Πραγματοποίησε πολλές ατομικές εκθέσεις, ενώ έλαβε μέρος και σε πολλές ομαδικές σε Αθήνα, Χανιά, Ηράκλειο και Ρέθυμνο. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

---

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΧΑΝΙΩΝ, Π. ΣΗΜΑΝΔΗΡΑΚΗ

Με ιδιαίτερη χαρά ο Δήμος Χανίων παρουσιάζει στο φιλότεχνο κοινό την έκθεση ζωγραφικής του αείμνηστου καλλιτέχνη, Νίκου Γεωργόπουλου, ενός καλλιτέχνη, που επέλεξε τον τόπο μας για να ζήσει και να δημιουργήσει.

Η παρούσα έκθεση αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής από μέρους της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων, στη μνήμη του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, τόσο για το καθεαυτό καλλιτεχνικό του έργο όσο και για την προσφορά του στην εκπαίδευση και στην αισθητική αντίληψη των νέων μας.

Το έργο του Νίκου Γεωργόπουλου ακολουθεί μια ιδιάζουσα μορφολογική περιπλάνηση ανάμεσα στην αφαίρεση και στην αναπαράσταση, με φορά αντίστροφη του συνηθισμένου, έτσι όπως αυτό έχει καθιερωθεί ανά τα χρόνια.

Η τέχνη του διέπεται το σύνολό της από την ίδια πάντοτε σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει την εκάστοτε μορφολογία του έργου του, είτε πρόκειται για αφηρημένη είτε πρόκειται για αναπαραστατική. Καλούμαστε, λοιπόν, να προσεγγίσουμε το βαθύτερο μήνυμά της μέσα από αυτήν ακριβώς την οπτική.

Με τη βεβαιότητα ότι και αυτή η έκθεση θα δώσει άφθονη τροφή για σκέψη, καλώ το κοινό των Χανίων, που έχει αγκαλιάσει τη Δημοτική μας Πινακοθήκη, να την απολαύσει.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, Γ. ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ

Η προσεκτική μελέτη και παρατήρηση του φυσικού τοπίου, σε συνδυασμό με τη βαθιά γνώση των στοιχείων της καθημερινότητας και της ύλης, που περιβάλλουν τον άνθρωπο, αποτελούσαν προτεραιότητα, αλλά θα έλεγε κανείς και το ιδιαίτερο ταλέντο του Νίκου Γεωργόπουλου.

Έτσι, τον βλέπουμε να περιπλανάται από την αφαίρεση στην αναπαράσταση, χωρίς όμως ουσιαστικά να εγκαταλείπει τη μορφή, την οποία αρέσκεται να αναζητά και να αποδίδει με ακρίβεια ακόμα και στην παραμικρή της λεπτομέρεια. Παραμένει με αυτόν τον τρόπο ένας εραστής της πραγματικότητας, με ενιαία προσωπικότητα και συνέπεια στην εκτέλεση του έργου του.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω την ιστορικό τέχνης, Βάσω Πετρουλάκη, για την επιμέλεια της έκθεσης και τη σύζυγο του καλλιτέχνη, ζωγράφο, Παγώνα Ξενάκη, για την ευγενική παραχώρηση των έργων της έκθεσης,

Καλώ το φιλότεχνο κοινό και τους επισκέπτες μας να επισκεφθούν και να απολαύσουν τη σημαντική αυτή έκθεση, που φιλοξενείται στη Δημοτική μας Πινακοθήκη.

---

Διάρκεια: 16 Σεπτεμβρίου έως 2 Νοεμβρίου 2019
Επιμέλεια: Βάσω Πετρουλάκη
Εγκαίνια: Δευτέρα, 16 Σεπτεμβρίου 2019, 8:00μμ